Haftalık LME Bakır Bülteni-(38. Hafta 2025)
- aaksoy
- 23 Eyl
- 4 dakikada okunur
DEĞERLENDİRMELER & BEKLENTİLER
Geçtiğimiz hafta küresel piyasaların ana gündeminde ABD Merkez Bankası (Fed) ve diğer büyük merkez bankalarının faiz kararları yer aldı. Haftanın başında, Fed’in faiz indirimine başlayacağı beklentisiyle Asya borsaları temkinli bir yükseliş sergilerken, Avrupa’da ve ABD’de de bu beklentiler fiyatlamalara yön verdi. 18 Eylül Çarşamba günü açıklanan kararla Fed, politika faizini beklentilere paralel olarak 25 baz puan düşürerek %4,00–4,25 aralığına çekti. Başkan Jerome Powell, karar sonrası yaptığı açıklamalarda “risksiz bir yol olmadığını” vurgulayarak, kademeli gevşemenin sürebileceğine işaret etti. Vadeli işlemlere göre yılın geri kalanında 100 baz puana yakın ek indirim beklentisi fiyatlanmaya devam ediyor.
Fed kararı öncesinde yatırımcıların risk iştahı güçlü kalırken, Wall Street endeksleri tarihi zirvelere yakın seyretti. Kararın ardından ise dalgalı bir görünüm izlense de 3 büyük ABD endeksi haftayı pozitif kapattı. Avrupa borsaları da haftayı güçlü kapanışlarla bitirdi. Asya tarafında Nikkei, BOJ’un faizleri sabit tutmasının ardından zirveden geri çekildi. MSCI Asya-Pasifik endeksi ise haftalık bazda dört yılın en yüksek seviyelerine yakın kaldı.
Döviz piyasalarında, Fed kararına kadar zayıflayan dolar, karar sonrasında toparlanarak haftayı yatay bir seyirle tamamladı. Dolar endeksi primli kapanış yaparken, euro/dolar paritesi 1,1770 seviyelerinde haftayı noktaladı. Altın, haftanın ortasında yeni tarihi zirvesini gördükten sonra kâr realizasyonlarıyla geriledi ancak haftayı 3.660 dolar seviyelerinde artıda kapattı. Petrol fiyatları ise arz endişeleri ve jeopolitik risklere rağmen talep kaygılarının etkisiyle dalgalı bir seyir izledi; Brent haftayı 67 dolar civarında tamamladı.
Bakır tarafında, haftanın ilk günlerinde Çin’den gelen zayıf veriler fiyatlar üzerinde baskı yaratırken, ABD–Çin ticaret görüşmelerinde ilerleme beklentileriyle 3m LME bakır 10.192,5 dolar ile Haziran 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Fed sonrası güçlenen dolar nedeniyle bakırda dalgalanmalar görülse de, hafta sonuna doğru Çinli alıcıların 1 Ekim tatili öncesinde stok yenilemeleriyle toparlanma yaşandı. 3M LME bakır 9.917 dolardan döndükten sonra haftayı 9.962 dolar seviyesinde tamamladı.
Asya borsaları yeni haftaya pozitif bir başlangıç yaptı. Fed’in geçen hafta açıkladığı 25 baz puanlık faiz indirimi sonrasında para politikasının gidişatı yatırımcıların odağında kalırken, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni H-1B vize düzenlemeleri ve Hindistan’a yönelik gümrük vergisi artırımı piyasalarda temkinli duruşa neden oldu. Özellikle teknoloji sektörünü etkileyecek bu düzenlemeler, Hindistan ve Çin’den gelen işgücüne bağımlı şirketlerin geleceğine ilişkin endişeleri artırdı.
Fed’in kademeli gevşemeye işaret eden açıklamaları sonrasında gözler bu hafta yapılacak Fed yetkililerinin konuşmalarına ve Cuma günü yayımlanacak PCE enflasyon verisine çevrildi. Bu verinin, para politikasının yakın dönemdeki yönü açısından kritik olacağı düşünülüyor. Çin Merkez Bankası (PBOC) ise borçlanma faizini üst üste dördüncü ay değiştirmedi.
Döviz piyasasında euro/dolar paritesi %0,12 düşüşle 1,173 seviyesine geriledi. Dolar endeksi ise 97,364 seviyesinde yatay seyretti. Altın fiyatları, Fed’in indirimleri sürdürme ihtimalinin yarattığı beklentilerle yükselişini koruyarak 3.790 dolar ile yeni tarihi zirveye ulaştı. Petrol fiyatları Ortadoğu’daki jeopolitik gerilim ve arz kısıtlarıyla destek bulurken, talep kaygıları nedeniyle sınırlı yükselişler görüldü; Brent 67,15 dolardan işlem gördü.
Bakır tarafında, Çin’in 1–8 Ekim Ulusal Bayram tatili öncesi stok yenileme faaliyetleri ve Freeport’un Grasberg madenindeki üretim sorunları fiyatları destekledi. LME 3M bakır 10.022 dolara kadar yükseldikten sonra güçlü doların etkisiyle 9.970 dolar seviyesine geriledi. Şanghay depolarındaki bakır stoklarının %12,5 artması ve SHFE fiyatlarının 80.000 yuanın üzerine çıkmasıyla bazı yatırımcıların kâr realizasyonuna gittiği görüldü.
ABD borsaları ise teknoloji hisseleri öncülüğünde güçlü seyrini sürdürdü. Nvidia’nın OpenAI’ye 100 milyar dolarlık yatırım taahhüdü yapay zeka iyimserliğini artırarak Wall Street endekslerini yukarı taşıdı. S&P 500 bu yılki 28. rekorunu kırarken, Dow Jones 46.381 puan, Nasdaq 22.788 puan seviyelerinden kapanış yaptı. Avrupa borsalarında ise karışık bir görünüm hakimdi; DAX ve CAC 40 düşerken, FTSE 100 sınırlı yükseliş kaydetti.
Fed üyelerinden farklı yönde mesajlar geldi. Guvernör Stephen Miran daha agresif indirim çağrısı yaparken, St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem yüksek enflasyon nedeniyle indirim alanının sınırlı olduğunu belirtti. Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack ise ekonomide aşırı ısınmayı önlemek için temkinli duruşun gerekli olduğunu vurguladı. Fed Başkanı Powell’ın hafta içinde yapacağı konuşma ise piyasalar tarafından merakla bekleniyor.
HABERLER
Dünyanın üçüncü büyük bakır üreticisi Peru’da Grup Mexico’ya ait Sourthern Copper Peru şirketinin bakır üretiminin bu yıl istikrarlı seyretmesi,2024 yılında 414.000 mt olan üretimin, 2025 yılında da bu seviyelerde gerçekleşmesi bekleniyor.
Gümrük Genel İdaresi verilerine göre Çin, Ağustos 2025'te 61.700 mt bakır anot (HS kodu: 74020000) ithal etti; bu miktar aylık bazda %26,72, yıllık bazda ise %18,72 düşüş gösterdi. Ocak-Ağustos 2025 dönemindeki toplam ithalat ise yıllık bazda %13,47 düşüşle 528.600 mt oldu.
UBS'nin bir raporuna göre, endüstriyel metal fiyatları, ABD faiz indirimleri, zayıflayan dolar, yapay zeka ticaretine duyulan güven, Çin'in anti-involution (yerleşik deflasyonu ve aşırı üretimi ele almayı amaçlayan) politikaları ve yaklaşan olası Çin teşvik önlemleri gibi makroekonomik olumlu gelişmelerle canlandı. UBS’in bakış açısına göre, endüstriyel metallere ilişkin genel görünüm iyileşiyor, kısa vadede önemli bir talep yavaşlaması riski azalıyor ve bakır ile alüminyumun orta vadeli temel göstergeleri cazip olmaya devam ediyor.
Citigroup LME bakır için önümüzdeki 6-12 aylık süreç için $12.000 hedefini koruyor.
Kurtarma ekipleri, 8 Eylül'de Endonezya'daki Grasberg madeninde meydana gelen kazada mahsur kalan iki işçinin cesedini 20 Eylül'de buldu. Kaza, ani bir ıslak malzeme akışı nedeniyle yedi işçinin yeraltında mahsur kalmasıyla meydana geldi. Polis, kimlikleri doğrulamak için müdahale etti ve kalan beş kişi hâlâ acil olarak aranıyor. Freeport Endonezya, Grasberg madenindeki ilgili yeraltı madencilik faaliyetlerini askıya almaya devam ediyor. Dünyanın önemli bakır-altın madenlerinden biri olan Grasberg madeninin askıya alınmasının, kısa vadede altın ve bakır arzı ve piyasa fiyatları üzerinde bir miktar etki yaratması bekleniyor.
Codelco Cuma günü yaptığı açıklamada, Şili'deki bakır madeninin Temmuz ayında meydana gelen tünel çöküşünün ardından tam üretim kapasitesine dönmesi için başlangıçta tahmin edilenden daha fazla zamana ihtiyaç duyacağını bildirdi. ANZ analistleri, aynı zamanda Çin'deki talebin dirençli göründüğünü ve rafine bakır ithalatının artmasının beklendiğini belirtti.
Yorumlar