Haftalık LME Bakır Bülteni-(40. Hafta 2025)
- aaksoy
- 7 Eki
- 6 dakikada okunur
Geride bıraktığımız hafta piyasalar açıklanan önemli makro veriler, ABD'de hükümetin kapanma yönündeki adımları ve Çin’deki ekonomiyi destekleyici adımlar ile yön buldu.
Asya borsaları, geride bıraktığımız haftaya Çin’de önceki Pazar günü açıklanan demir dışı metal sektörünü canlandırma planlarının etkisiyle yükselişle başladı. Çin endeksleri, Çarşamba günü başlayacak resmi tatil öncesinde beklentilerin üzerinde gelen imalat verilerinin desteğiyle kazançlarını sürdürdü. 1-8 Ekim tarihleri arasında Ulusal Bayram tatili nedeniyle Çin’de borsalar kapalı olacak. Çin ve bazı Asya ülkelerinde Çarşamba günü resmi tatil nedeniyle işlem yapılmaması, bölgedeki işlem hacminin azalmasına yol açtı. Buna rağmen Asya borsaları, ABD’de hükümetin kapanma olasılığına ilişkin endişeleri hafifleten ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerine devam edeceği beklentilerinden destek bularak haftayı yükselişle tamamladı.
Veri tarafında, Çin Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) 49,8 olarak gerçekleşti. Ekonomistler 49,6 gelmesini bekliyordu. Bu seviye hâlâ daralmaya işaret etse de, Mart ayından bu yana görülen en güçlü veri oldu.
Geride bıraktığımız hafta ABD’de hükümetin kapanma olasılığı, kritik istihdam verilerinin gecikmesine yol açabileceği endişelerini artırdı. Bu belirsizlik ortamı, hisse senedi piyasalarında temkinli bir seyir oluştururken yatırımcıları güvenli liman varlıklara yöneltti. ABD hisse senetleri, ayın ve çeyreğin son gününde dalgalı bir seyir izlese de hem ayı hem de çeyreği kazançla tamamladı. Ancak hükümetin faaliyetlerinin durma noktasına gelmesi nedeniyle Cuma günü açıklanması planlanan tarım dışı istihdam verisi yayımlanmadı. Buna karşılık, Perşembe günü açıklanan ADP özel sektör istihdam verisi, Eylül ayında istihdamın beklenmedik şekilde azaldığını gösterdi. Resmi istihdam verisinin gelmemesine rağmen yatırımcılar, zayıf ADP verisinin ardından Fed’in yılın kalan iki toplantısında toplam 25 baz puanlık faiz indirimi yapmasını bekledi. Hükümetin kapanmasına rağmen ABD borsaları art arda dört işlem gününde de yükseldi. Bu durum, 1981’den bu yana 15. kez yaşanan hükümet kapanmasına piyasanın sınırlı tepki verdiğini gösterdi. Ayrıca, OpenAI’nin şirket değerini 500 milyar dolara çıkaran hisse satışı, yapay zeka sektörüne yönelik iyimserliği artırarak özellikle teknoloji endekslerini rekor seviyelere taşıdı. Bu gelişmenin etkisiyle teknoloji hisseleri haftanın genelinde güçlü bir performans sergiledi. ABD endeksleri haftanın son gününde yatay bir görünüm izlese de haftayı yükselişle tamamladı.
ABD tarafında veriler, JOLTS verisi ABD'de açık iş pozisyonlarının Ağustos'ta 19,000 ile ancak sınırlı bir artış göstererek 7.23 milyona yükseldiğini gösterdi. ADP özel sektör istihdam raporu, Eylül ayında beklenmedik bir şekilde 32,000 kişilik bir düşüş gösterdi.
Dolar endeksi, ABD'de bazı devlet hizmetlerinin ödeneksiz kalmasıyla durmaya başlaması ve zayıf ADP istihdam verilerinin ardından faiz indirimi beklentilerinin artmasıyla haftayı %0,44 kayıpla 97,723 seviyesinden tamamladı. Euro dolar karşısında haftayı %0,34 primle $1,1741 seviyesinden tamamladı. Sterlin dolar paritesi ise haftayı %0,58 primle $1,3478 seviyesinden tamamladı.
Altın fiyatları ABD'de faiz indirimlerinin devam edeceği beklentilerinden destek alarak art arda yedinci haftayı da artıda kapattı. ABD hükümetinin durmasına ilişkin endişeler de altına destek sağladı. Altının spot piyasadaki ons fiyatı haftayı %3,36 primle 3,885.99 seviyesinden tamamladı.
Petrol piyasaları, OPEC+'ın, arz fazlası endişelerine rağmen üretimi artırma kararı alacağı beklentisi ve ABD'de devlet hizmetlerinin durması nedeniyle yakıt talebinin düşeceği endişeleriyle kayıplarla karşılaştı. Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı haftayı %7,99 seviyesinde kayıpla 64,53 dolardan tamamladı.
3M LME bakır, geride bıraktığımız hafta $10.213-$10.765 aralığında seyretti. 3M LME bakır Çin’in önceki Pazar günü açıkladığı demir dışı metal sektörünü canlandırma ve yüksek kaliteli bakır malzemelerin benimsenmesini hakkında destek planı yayınlamasıyla haftaya primli başladı. Dünyanın ikinci büyük madeninde (Grasberg) meydana gelen kaza sonrası küresel arz endişelerinin artması ve zayıflayan doların desteğiyle zirve seviyesini yenileyen LME bakır Cuma günü 22 Mayıs 2024 tarihinden itibaren en yüksek seviye olan $10.765 seviyesine kadar yükseldi ve haftayı %4,85 primle $10.700 seviyesinden tamamladı.
Yeni haftada global piyasalarda, yapay zeka (AI) alanındaki gelişmelerin tetiklediği iyimserlik ile yeni rekor seviyelere taşındı.
Advanced Micro Devices (AMD) ile OpenAI arasındaki anlaşmanın duyurulması, özellikle çip üreticileri ve teknoloji hisselerinde güçlü bir alım dalgası yarattı.
Ayrıca Japonya hisse senedi piyasası yeni haftada, hafta sonu gevşek para politikasından yana tavrıyla bilinen Sanae Takachi'nin iktidar partisi lideri seçilmesinin ardından yeni zirvesini gördü. Takachi, parlamento tarafından onaylanırsa Japonya'nın ilk kadın başbakanı olacak.
Çin, Güney Kore ve Tayvan da dahil olmak üzere Asya'daki borsaların çoğu Çarşamba gününe kadar resmi tatil nedeniyle kapalı olacak. Japonya dışındaki Asya-Pasifik borsalarını izleyen endeksler artıda seyrini sürdürdü.
ABD'de hükümetin faaliyetlerini durdurma noktasına gelmesi de dahil olmak üzere başlıca ekonomilerde görülen siyasi belirsizlikler nedeniyle yatırımcılar için sevinecek bir gelişme yaşanmadı. Teknoloji hisselerindeki ralliyle birlikte S&P 500 endeksi art arda yedinci işlem gününü de yükselişle tamamlayarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Nasdaq endeksi %0,71 ve S&P 500 endeksi %0,34 seviyesinde primlerle, Dow Jones endeksi ise %0,14 seviyesinde kayıpla haftanın ilk işlem gününü tamamladı.
Yen, dolar karşısında iki ayın dip seviyesine gerilerken, iktidar partisinin lideri seçilen ve gevşek para politikasından yana olan Sanae Takaichi'nin kabinesinde kimlerin yer alacağı izlenecek. Dolar endeksi dün günü %0,39 primle tamamlamasının ardından bugün 98,428 seviyesinden %0,98 primle işlem görüyor. Euro dün dolar karşısında günü %0,27 kayıpla tamamlamasının ardından bugün %0,34 kayıpla $1.1669 seviyesinden işlem görüyor. Sterlin dün dolar karşısında günü %0,03 seviyesinde primle tamamlamasının ardından bugün %0,32 kayıpla $1.3439 seviyesinden işlem görüyor.
ABD'de hükümetin faaliyetlerini durdurması, ekonomik belirsizlik ve Fed'in daha fazla faiz indirimi yapma ihtimalinin de etkisiyle güvenli liman olarak görülen altın Pazartesi günü ons başına 3,900 dolar seviyesinin üzerine çıkarak tarihi zirvesine yükseldi. Altının spot piyasadaki ons fiyatı %0.30 yükselerek 3,972.85 dolar seviyesinde işlem gördü.
Petrol fiyatları, OPEC+'ın Kasım'da beklenilenden daha az üretim artışına gideceğini açıklamasının arz fazlası endişelerini hafifletmesiyle kazanımlarını korumaya çalıştı. Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı %0.11 kayıpla 65.40 dolar seviyesinde işlem gördü.
3M LME Bakır dün önde gelen üretici Şili ve başlıca tedarikçi Endonezya'dan gelen arz endişelerinin desteğiyle 22 Mayıs 2024 tarihinden itibaren en yüksek seviye olan $10.800’ü test etmesinin ardından günü $10.481,5 seviyesinde %1,17 primle tamamladı. Bakır fiyatları bugün devam eden arz endişeleriyle yükseldi fakat doların primli seyri kazanımları sınırladı ve $10.690 seviyesinde %0,35 primle işlem görüyor.
HABERLER
İstatistik kurumu INE'nin yayınladığı verilere göre, dünyanın en büyük bakır üreticisi Şili'deki bakır üretimi Ağustos ayında iki yılı aşkın süredir en keskin düşüşü yaşadı.
- Üretim, Ağustos 2024'teki 470.696 tona kıyasla yıllık bazda %9,9 düşüşle 423.643 tona geriledi.
Japonya'nın en büyük bakır tedarikçisi Pan Pacific Copper (PPC), yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ikinci yarısında rafine bakır üretiminin bir önceki yıla göre %2,5 azalarak 287.400 ton olacağını açıkladı.
- Ülkenin ikinci yarı dönemi Ekim ve Mart ayları arasına denk geliyor.
Japonya merkezli Mitsubishi Materials Corp., yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ikinci yarısında 184.206 ton rafine bakır üretmeyi planladığını, bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse aynı kaldığını söyledi.
Japonya'daki izabe tesisi Furukawa Co Ltd, yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ikinci yarısında 22.514 metrik ton rafine bakır üretmeyi planladığını, bunun bir önceki yılın aynı dönemine göre neredeyse aynı kaldığını söyledi.
Japonya'nın Dowa Holdings şirketi, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ikinci yarısında 4.201 ton rafine bakır üretmeyi beklediğini, bunun bir önceki yıla göre %10,8 artış olduğunu söyledi.
Japonya merkezli Nittetsu Mining Co Ltd, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, 2025/26 mali yılının ikinci yarısında 23.915 ton rafine bakır üretmeyi planladığını, bunun bir önceki yıla göre neredeyse aynı kalacağını söyledi.
Goldman Sachs, Grasberg madenindeki kesintinin ardından kısıtlı arzdan metalin faydalanmasını bekleyerek 2026 bakır fiyat tahminini yükseltti. ABD faiz indirimleri ve dolardaki zayıflığın da bu tahmine destek vermesi bekleniyor.
- Banka, 2026 bakır tahminini daha önceki 10.000 dolarlık tahmininden 10.500 dolara yükseltti.
- Bakır arzındaki kısıtlamalar ve kritik sektörlerden metale olan talebin artması, bakırın 2026-2027'de ton başına 10.000 ila 11.000 dolar aralığında işlem görmesini destekleyecek.
3ay vadeli LME bakır fiyatı ve LME bakır stoklarına ait grafik aşağıda sunulmuştur;
Hazırlayan: ER-BAKIR A.Ş. Ticari Grup Müdürlüğü, Hedging Şefliği
NOT: Bu çalışma; ER-BAKIR tarafından düzenli olarak izlenen kaynakların derlenmesi ve LME Brokerleri ile yapılan günlük piyasa değerlendirmeleri sonucunda hazırlanmış olup, sadece bir gösterge niteliği taşımaktadır. Bu çalışmada yer alan her türlü tablo ve grafikler, Er-bakır A.Ş. tarafından herhangi bir maddi menfaat temin edilmeksizin genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Söz konusu tablo ve grafikler, güvenilir olduğu düşünülen kaynaklardan derlenmekle birlikte; doğrulukları tarafımızca garanti edilmemekte olup belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada yer alan LME bilgilerinin yer aldığı tablo ve grafiklerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu tablolara dayanılarak yapılan işlemlerden doğacak doğrudan veya dolaylı her türlü maddi/manevi zararlar ve masraflardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zarar ve masraflardan dolayı Er-bakır A.Ş. sorumlu tutulamaz.
Yorumlar